کمی درباره تهران و روز تهران بدانیم
طرح نامگذاری روزهای تقویم به نام شهرهای مختلف چندسالی است که شکل گرفته است.
مثلا "9شهریور؛روز قزوین" ، "15اردیبهشت؛روز شیراز" و ...
۱۴ مهرماه نیز با عنوان "روز تهران" نامگذاری شده است.
طرح نامگذاری این روز با نام "روز تهران" در سال 1395 ، توسط شورای شهر وقت مطرح و تصویب گردید
دلیل انتخاب ۱۴ مهر به عنوان "روز تهران" چیست ؟
اولین بار در سال 1139 شمسی تهران توسط آغامحمدخان به عنوان مرکز حکومت قاجار انتخاب شد ، ولی شهر تهران به طور رسمی در تاریخ 14 مهر 1285 شمسی ، در اولین جلسه مجلس شورای ملی پس از انقلاب مشروطه، در کاخ گلستان و در حضور مظفرالدین شاه و همزمان با تصویب اولین قانون اساسی، به عنوان پایتخت کشور ایران انتخاب شد.
وجه تسمیه نام "تهران" چیست ؟
در خصوص وجه تسمیه تهران،نظرات مختلفی وجود دارد :
- ران پسوندی به معنای «دامنه» است و شمیران و تهران به بالادست و پاییندست بودن اشاره دارد
- تهران تغییر شکل یافتهٔ تهرام به معنای «منطقهٔ گرمسیر» است و در مقابل آن شمیرام یا شمیران به معنای «منطقهٔ سردسیر» قرار دارد.
- سراسر دشت پهناوری که امروزه «تهران بزرگ» خوانده میشود، در میان کوههای اطراف خود، گود به نظر میرسید و بدین سبب ته ران نام گرفت.
- به دلیل اینکه مردم تهران هنگام حملهٔ دشمن زیر زمین پنهان میشدند، آن را ته ران به معنای «زیرزمین» نامیدند
کمی درباره پیشینه تهران بدانیم
پیشینه شهر تهران به حدود ۷هزارسال قبل و دوران نوسنگی برمیگردد ولی شروع رونق و آبادانی شهر تهران به اوایل قرن هفتم می رسد که اهالی ری ، که در آن دوران شهری بااهمیت و پیشرفته بود ، به دنبال حمله مغول ( که طی دو دوره انجام شد)، ناچار به گریز به مناطق اطراف شدند و با این جابجایی انتقال دانش ساختوساز، تجارت و.. از ری به تهران صورت گرف در دوران صفوی ، اهمیت شهر تهران بیشتر شد بخصوص اینکه شاه طهماسب، به منظور پشتیبانی از پایتخت آن زمان کشور،قزوین، فرمان ساخت حصاری با چهار دروازه و ۱۱۴ برج را برای تهران صادر کرد که این خود به رونق تهران کمک شایانی نمود.
ولی سرچشمه شکوفایی شهر تهران به دوران قاجار برمیگردد،زمانیکه در سال ۱۱۶۴ خورشیدی، آغامحمدخان قاجار، تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد . در این زمان جمعیت تهران حدود۲۰ هزارنفربود و بیشتر آن باغات بود. تغییرات بنیادین شهر تهران در دوران ناصرالدین شاه قاجار با اقداماتی همچون تأسیس ادارات، بیمارستان دولتی، دارالفنون، بهبود راههای اصلی و... انجام شد. در این زمان جمعیت تهران به حدود ۲۵۰هزارنفررسیده بود.
در واقع اگر دوران 140 ساله حکومت قاجار را به سه دوره زمانی تقسیم کنیم تنها در 50 ساله دوره میانی(دوره حکومت ناصرالدین شاه) است که شهر تهران از رشد و توسعه قابل توجهی برخوردار بوده است .
تصویر : میدان ارگ در زمان قاجار
روند مدرن شدن تهران ، از دوران پهلوی شروع شد و در این دوران امور اداری و سیاسی و تجاری در تهران متمرکز شد و در همین دوران مراکزی چون دانشگاه تهران،ورزشگاه امجدیه ،موزه ایران باستان،کتابخانه ملی ، بیمارستان به شکل امروزی و.. ساخته شدند.(در سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۸)
تصویر : سردر دانشگاه تهران در حال ساخت
گامهای مهم صنعتی شدن نیز در همین دوران در تهران با ساخت کارخانه های سیمان،دخانیات،بلورسازی و.. برداشته شد. در زمینه شهرسازی نیز تهران با ایجاد شهرکهای تهرانپارس و نارمک در شرق و تهرانویلا، شهرآرا و گیشا در غرب توسعه پیدا کرد.
همچنین صنایع تازه و فرودگاهی در غرب و تأسیسات ترابری در جنوب گسترش یافتند و احداث اتوبانهایی چون پارک وی، شاهنشاهی(مدرس فعلی)، افسریه(بسیج فعلی)، ایوبی(شیخ فضل اله فعلی) و همچنین احداث شهرکهای جدید اکباتان، لویزان، غرب و... در این دوره انجام شد.
مطالعات نخستین طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۵ آغاز شد و در ۱۳۴۹ به تصویب رسید. در این برهه، تهران حدود ۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت داشت و جمعیت آن به ۲٫۷ میلیون نفر میرسید. در سال ۱۳۴۹ خورشیدی، برج آزادی(شهیاد سابق) به عنوان نماد شهر تهران توسط حسین امانت، معمار ایرانی طراحی شد.
تصویر : مراسم افتتاح برج شهیاد (آزادی) با حضور محمد رضا پهلوی و سران برخی کشورهای خارجی
بعد از انقلاب ،به دلیل جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعهای در تهران صورت نگرفت و پس از جنگ، توسعه پایتخت با ساخت بزرگراهها و فضای سبز و... ادامه یافت. برج میلاد از مهمترین نمادهای توسعه تهران، با ۴۳۵ متر ارتفاع، به عنوان بلندترین برج ایران، در ۱۶ مهر ۱۳۸۷ با شعار «آسمان نزدیک است» گشایش یافت.
درحال حاضر ، شهر تهران با حدود ۹میلیون نفرجمعیت ،بیست و چهارمین شهر پرجمعیت جهان به حساب می آید و دارای ۲۲ منطقه و۱۲۲ ناحیه شهری است. با توجه به پیشینه تاریخی و همچنین ویژگیهای جغرافیایی، تهران جاذبه های گردشگری تاریخی-فرهنگی و طبیعی فراوانی دارد که آن را برای گردشگرات تبدیل به شهری جذاب کرده است .
برای آشنایی بیشتر با تهران و جاذبه های گردشگری این شهرمی توانید به
وبسایت ستادگردشگری شهرداری تهران مراجعه نمایید .
منابع :
- کتاب ایرانیان،دوران باستان تا دوره معاصر(همایون کاتوزیان)
- .وب سایت شهرداری تهران
- wikipedia.org